آزمایش هورمونی برای ریزش مو در زنان یکی از ضروری‌ترین راه‌ها برای شناسایی علت‌های پنهان پشت کم‌پشتی و نازک شدن موهاست. برخلاف تصور عمومی که ریزش مو را بیشتر به مسائل تغذیه‌ای یا استرس ربط می‌دهد در بسیاری از موارد این مشکل ناشی از عدم تعادل در هورمون‌هاست؛ به‌خصوص در زنان که بدنشان طی سال‌های باروری بارداری یائسگی یا مشکلاتی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک نوسانات زیادی را تجربه می‌کند.
اگر شما هم با حجم شانه‌پذیری موها کم‌پشتی قسمت بالای سر یا ریزش بیش‌ازحد روبه‌رو شده‌اید قبل از هر اقدامی لازم است وضعیت هورمونی خود را بررسی کنید. چون تا زمانی که دلیل داخلی کنترل نشود حتی گران‌ترین شامپوها یا روش‌های درمانی بیرونی تأثیر چندانی نخواهند داشت.
پزشکان متخصص پوست و مو در کلینیک رویش سبز با توجه به تجربه‌ی گسترده در زمینه‌ی درمان ریزش مو در خانم‌ها معمولاً یک سری آزمایش هورمونی دقیق تجویز می‌کنند تا برنامه درمانی متناسب با بدن هر فرد ارائه شود. اگر به دنبال راهی علمی و موثر برای کنترل ریزش مویتان هستید امکان مشاوره تخصصی در بهترین کلینیک کاشت موی تهران فراهم شده است.
چرا بررسی وضعیت هورمونی در زنان کلید درمان ریزش مو است؟
بدن زنان تحت تاثیر طیفی از هورمون‌ها قرار دارد که هر یک می‌توانند روی تراکم فولیکول‌های مو تاثیرگذار باشند. اغلب اوقات ریزش مو می‌تواند یک علامت هشدار از اختلال در عملکرد غدد درون‌ریز تخمدان‌ها یا تیروئید باشد. برخلاف مردان که ریزش مو عمدتاً الگوی ژنتیکی مشخصی دارد در زنان باید بررسی‌های عمیق‌تر انجام شود.
هورمون‌هایی مانند تستوسترون استروژن پرولاکتین کورتیزول و هورمون‌های تیروئیدی می‌توانند در صورت افزایش یا کاهش غیر طبیعی فولیکول‌های مو را وارد فاز ریزش کنند و از چرخه‌ی رشد خارج نمایند. به‌همین علت تنها راه حل بلندمدت برای درمان ریزش زیاد مو پیدا کردن عدم تعادل در این هورمون‌ها و رفع آن از طریق دارو تغذیه یا درمان‌های مخصوص است.
شل شدن موها در ناحیه شقیقه‌ها کم‌پشتی گسترده در فرق سر یا گاهی ظهور موهای ضخیم در چانه و بالای لب همگی می‌توانند علائمی باشند که به تنظیم نبودن سطح هورمون‌ها اشاره می‌کنند. مهم‌تر از همه بدون اصلاح این مشکلات حتی درمان‌هایی مانند مزوتراپی یا کاشت مو هم نتیجه دلخواه نخواهند داد.
ریزش مو در زنان یکی از مشکلات شایع و نگران‌کننده است که می‌تواند تأثیرات روانی و اجتماعی قابل توجهی داشته باشد. برخلاف تصور عامه ریزش مو تنها به عوامل ژنتیکی یا مراقبت‌های نادرست محدود نمی‌شود؛ بلکه عدم تعادل هورمونی نیز نقش مهمی در این فرآیند ایفا می‌کند. به همین دلیل آزمایش هورمونی برای ریزش مو در زنان به عنوان یک راهکار تشخیصی دقیق می‌تواند به شناسایی علل اصلی و درمان مؤثر کمک کند.
هورمون‌هایی مانند تستوسترون استروژن پروژسترون تیروئید (T3, T4, TSH) و حتی هورمون‌های مرتبط با استرس مانند کورتیزول در چرخه رشد مو تأثیرگذار هستند. برای مثال افزایش سطح هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) یا کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به نازک‌شدن تدریجی موها و ریزش گسترده شود. از طرفی تغییرات هورمونی ناشی از بارداری یائسگی یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) نیز از عوامل شایع ریزش مو در زنان محسوب می‌شوند.
انجام آزمایش هورمونی برای ریزش مو در زنان به پزشکان کمک می‌کند تا دقیق‌ترین روش درمانی را انتخاب کنند. این آزمایش‌ها معمولاً شامل بررسی سطح هورمون‌های تیروئید DHEA-S پرولاکتین FSH LH و تستوسترون آزاد است. با تحلیل نتایج می‌توان تعیین کرد که آیا ریزش مو ناشی از اختلالات هورمونی است یا عوامل دیگری مانند کمبود ویتامین‌ها استرس یا بیماری‌های خودایمنی نقش دارند.
ارتباط سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و ریزش موی زنانه چقدر است؟
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یکی از دلایل شایع عدم تعادل هورمونی در زنان است که با افزایش آندروژن‌ها (مانند تستوسترون آزاد و DHEA-S) همراه است. پژوهش‌های منتشرشده در مجله Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology نشان می‌دهند که حدود ۴۰-۷۰% زنان مبتلا به PCOS ریزش موی آندروژنتیک (الگوی زنانه) را تجربه می‌کنند. آزمایش‌هایی مانند اندازه‌گیری SHBG و تستوسترون آزاد برای تشخیص این اختلال ضروری هستند.
استرس و ریزش موی زنان
همچنین استرس مزمن با افزایش سطح کورتیزول می‌تواند چرخه رشد مو را مختل کند. مطالعه‌ای در مجله Dermatology Research and Practice نشان داد که سطح بالای کورتیزول با تلوژن افلوویوم (نوعی ریزش موی موقت) ارتباط دارد. آزمایش کورتیزول بزاق یا خون می‌تواند به شناسایی این عامل کمک کند.
لیست کامل آزمایش‌های هورمونی برای بررسی ریزش مو در زنان
گاهی یکی از ساده‌ترین اقدامات انجام یک آزمایش خون جامع در روز مشخصی از سیکل قاعدگی است. نتایج این آزمایش‌ها می‌توانند کلید مهمی در تعیین نوع ریزش مو (هورمونی ژنتیکی استرسی یا موقتی) باشند. در ادامه رایج‌ترین و دقیق‌ترین تست‌های هورمونی که برای بررسی علت ریزش مو در زنان صورت می‌گیرند معرفی شده‌اند:
آزمایش FSH و LH برای بررسی ریزش موی زنانه
این دو هورمون نقش حیاتی در عملکرد تخمدان‌ها دارند. بالا یا پایین بودن غیرطبیعی آن‌ها می‌تواند نشان‌دهنده‌ی اختلالات تخمدانی یائسگی زودرس یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک باشد؛ عواملی که مستقیماً باعث ریزش مو می‌شوند.
آزمایش سطح تستوسترون (کل و آزاد) برای ریزش موی زنان
افزایش سطح تستوسترون در زنان می‌تواند رشد موهای زائد چربی پوست و ریزش مو از نوع آندروژنیک را به دنبال داشته باشد. بررسی دقیق این هورمون برای خانم‌هایی با سابقه خانوادگی ریزش مو ضروری است.
آزمایش آندروستندیون و DHEA-S برای ریزش مو
این دو پیش‌ساز تستوسترون در بسیاری از موارد از غدد فوق‌کلیوی ترشح می‌شوند. بالا بودنشان حتی با تستوسترون نرمال می‌تواند علت مخفی ریزش باشد.
پرولاکتین (هورمون شیردهی) و تاثیر آن بر ریزش مو
افزایش غیرطبیعی پرولاکتین می‌تواند منجر به اختلالات قاعدگی آکنه و ریزش مو شود. این وضعیت معمولا به استرس یا توده‌های کوچک در هیپوفیز مربوط است. برای دریافت اطلاعات بیشتر مقاله ریزش مو در دوران بارداری را بخوانید.
آزمایش تیروئید T3 T4 برای ریزش مو
کم‌کاری یا پرکاری تیروئید از عوامل شناخته‌شده ریزش مو هستند. تحقیقات نشان می‌دهند که هورمون‌های تیروئید (TSH, T3, T4) بر چرخه رشد فولیکول‌های مو تأثیر مستقیم دارند. مطالعه‌ای منتشرشده در مجله Clinical Endocrinology & Metabolism تأیید می‌کند که زنان مبتلا به کم‌کاری تیروئید اغلب از ریزش موی منتشر رنج می‌برند و اصلاح سطح هورمون‌های تیروئید می‌تواند به بهبود رشد مو کمک کند.
تاثیر کورتیزول بر ریزش مو
هورمون استرس که بالا بودن مداوم آن زمینه‌ساز التهاب اختلالات متابولیسمی و تضعیف فولیکول‌های مو است.
استرادیول (E2) و ریزش مو
مقدار استروژن مناسب برای شادابی پوست و موی زنان ضروری‌ست. کاهش آن در دوران پیش‌یائسگی یا بعد از زایمان یکی از عوامل مهم کاهش حجم مو در زنان است.
آیا می‌توان ریزش موی هورمونی را با تنظیم همین هورمون‌ها درمان کرد؟
پاسخ کوتاه این است: بله در بسیاری از موارد بله. پس از تشخیص درست با انجام آزمایش‌های دقیق پزشک می‌تواند با تجویز داروهای تنظیم‌کننده‌ی هورمون مکمل‌ها یا مداخلات تغذیه‌ای وضعیت را به‌طور قابل توجهی کنترل کند. برای مثال در موارد کم‌کاری تیروئید مصرف لووتیروکسین می‌تواند طی چند هفته روند ریزش مو را متوقف کند. یا برای زنانی با تستوسترون بالا داروهای آنتی‌آندروژن مانند اسپیرونولاکتون می‌تواند سطح هورمون را کنترل کرده و رشد مجدد مو را تحریک کند.
گاهی هم مکمل‌هایی حاوی بیوتین آهن زینک ویتامین D و امگا ۳ به برنامه درمانی اضافه می‌شوند که موثر هستند؛ اما نباید جایگزین درمان اصلی باشند. نکته طلایی اینجاست که ریزش موی هورمونی زنانه فقط با رویکرد دقیق و علمی قابل درمان است نه با راهکارهای سطحی یا تبلیغاتی.
چه زمانی باید دنبال آزمایش هورمونی باشیم؟
اگر ریزش موی شما بیش از ۳ ماه ادامه پیدا کرده موها در نواحی خاصی مانند بالای سر نازک‌تر شده‌اند سیکل قاعدگی‌تان نامنظم شده یا علائمی مثل آکنه چاقی شکمی یا رشد موی زائد دارید حتما باید بررسی هورمونی را جدی بگیرید.
حتی اگر قبلاً درمان‌هایی مثل لیزر یا مزوتراپی انجام داده‌اید و نتیجه نگرفتید احتمال پنهان بودن علت هورمونی‌ست.
گفتنی است در کلینیک رویش سبز پس از یک مشاوره لازم و جامع برای ارائه‌ی تخصصی آزمایش‌های موردنیاز با همکاری آزمایشگاه تخصصی انجام شده و بر اساس نتایج برنامه درمان شخصی‌سازی‌شده شما آغاز خواهد شد.
